تاریخچه به وجود آمدن شطرنج

با وجود پژوهش‌های بسیار که به ویژه در قرن کنونی درباره پیدایش شطرنج و ابداع آن به عمل آمده است، تا کنون هیچ یک از پژوهشگران، چه خارجی و چه ایرانی، به نتیجه قطعی و روشنی دست نیافته اند. اما بررسی سابقه تاریخی شطرنج بر اساس مدارک مستند، گواه آن است که ایرانیان، قبل از دوران ساسانیان یعنی نزدیک به دو هزار سال قبل با شطرنج آشنا بوده‌‌اند.

با توجه به عواملی مانند قدمت تاریخی، بررسی اصطلاح های علم شطرنج بر پایه اصول دانش زبان شناسی و هماهنگی شطرنج با فرهنگ اجتماعی ایرانیان، می توان پذیرفت که این هنر چنان که امروز متداول و مطلوب جهانیان می باشد، فن تکامل یافته ای است با سابقه دو هزار ساله که بدون تردید از ایران سر بر آورده است. ایرانیان در دوران پیش از اسلام برای پایه گذاری شطرنج گام های اساسی برداشته بودند و پس از اسلام نیز استادان ایرانی تا قرن شانزدهم میلادی در پرورش و گسترش آن تلاشی پر ارج معمول داشته اند.

از سویی روایت‌های دیگری نیز درباره به وجود آمدن شطرنج نیز مطرح می‌شود؛ داستان‌هایی که نسل به نسل منتقل شده است؛ حاکم امپراتوری گوپتا هندوستان از دانشمندان و درباریان خود خواسته است که بازی را ابداع نمایند تا فرزندانش بتوانند از طریق انجام آن بازی آموزش‌های جنگ آوری را تعلیم ببینند. دانشمندان بازی به نام Chatarunga را ابداع نمودند که معنای آن چهاربخش بوده است. بازی که در آن چهار بخشی یعنی سواره نظام، ارابه، فیل و پیاده نظام وجود داشتند که در بازی حال حاضر به آن‌ها مهرهای رخ، اسب، فیل و سرباز می‌گویند.

شطرنج از یک بازی دو نفره هندی به نام چاتورانگا ( Chatarung ) سرچشمه می‌گیرد. تاریخچه شطرنج مربوط به 600 سال پس از میلاد است و در سال هزاره پس از میلاد نیز، شطرنج توسط بازرگان‌های ایرانی به اروپا راه یافت.

شطرنج دارای تاریخچه‌ای طولانی و باستانی‌ست و نسبت به نسخه های اولیه خود تغییر بسیاری کرده است، به طوری که تا قرن نوزدهم ساعت بازی در شطرنج وجود نداشت و مهره ها نیز استاندارد نشده بودند.

پس از رنسانس و در اواخر قرن پانزدهم میلادی، شطرنج در قاره اروپا متحول گردید و تغییرات مهمی در حرکات مهره‌ها به ویژه حرکت وزیر، فیل و طرز قلعه رفتن و گرفتن پیاده در حین عبور و... داده شد. به عبارت دیگر، شطرنج نوین که امروزه در سراسر دنیا از جمله کشور ما رایج است، پدید آمد.

همچنین یک کشیش اسپانیایی، به نام روی لوپز از اولین استادان این بازی فکری بود. اگرچه او گشایشی را به نام خود ابداع نکرد، اما کتابی را در سال 1561 منتشر کرد.

روایت های متعددی درباره ی تاریخچه ی شطرنج وجود دارد؛ گروهی، آن را قدیمی تر از تمدن کلاسیک می دانند، همچنین برخی نظریه های قدیمی، فیثاغورث را به عنوان پدر شطرنج معرفی می کنند یا اینکه فرماندهان روم آن را مطالعه کرده اند و حتی اینکه موسی آن را همراه با الفبا معرفی کرده است!

روابط عمومی مجموعه ورزشی بین‌المللی آفتاب